
Τα μικρόβια ανασκάφηκαν από το «Τούνελ του Πέρμαφροστ», ερευνητική σήραγγα του αμερικανικού στρατού κοντά στο Φέρμπανκς της Αλάσκα
Mario Tama/Getty Images
Από την «Απειλή» (The Thing) του Τζον Κάρπεντερ μέχρι το «The Last of Us», ο κινηματογράφος και η τηλεόραση μάς προειδοποιούν εδώ και δεκαετίες να μην «πειράζουμε» ό,τι έχει θαφτεί βαθιά στο παγωμένο παρελθόν της Γης. Κάτι που προφανώς αγνοεί η ομάδα γεωλόγων και βιολόγων του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, που ανακοίνωσαν ότι έχουν αρχίσει να ανασταίνουν αρχαία μικρόβια που ήταν παγιδευμένα στον πάγο της Αρκτικής για 40.000 χρόνια.
Σύμφωνα με τη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, ορισμένα βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν για αιώνες χωρίς θρεπτικά συστατικά, θερμότητα ή φως, αναφέρει ο Independent.
«Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για νεκρά δείγματα», δήλωσε ο Tristan Caro από το τμήμα γεωλογικών επιστημών του πανεπιστημίου. «Είναι ακόμα σε θέση να φιλοξενήσουν ισχυρή ζωή που μπορεί να αποσυνθέσει οργανική ύλη και να την απελευθερώσει ως διοξείδιο του άνθρακα».
Η ομάδα ανέσκαψε τα μικρόβια από το μόνιμα παγωμένο έδαφος (πέρμαφροστ) της Αλάσκας, δουλεύοντας 106 μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Τα δείγματα προήλθαν από ερευνητικό τούνελ του Στρατού των ΗΠΑ κοντά στο Φέρμπανκς, το αποκαλούμενο «Τούνελ του Πέρμαφροστ», που ανασκάφηκε τη δεκαετία του 1960 και φιλοξενεί ακόμη και οστά μαμούθ της Εποχής των Παγετώνων.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές προσπάθησαν να «ξυπνήσουν» τα μικρόβια, εκθέτοντάς τα σε νερό και θερμοκρασίες 4 και 12 βαθμών Κελσίου – υψηλές για την περιοχή. Μετά από έξι μήνες παρατήρησης, τα αποτελέσματα προκάλεσαν έκπληξη.
Τα μικρόβια ανέπτυξαν βιοφίλμ
Ενώ οι ομάδες βακτηρίων είχαν αναπτυχθεί πολύ αργά τους πρώτους μήνες, μερικές άρχισαν να παράγουν μια λεπτή, κολλώδη ουσία γνωστή ως βιοφίλμ, η οποία προστατεύει τους ιούς και μπορεί να τους βοηθήσει να εξαπλωθούν. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χρειαστούν μερικοί μήνες για να ενεργοποιηθούν τα μικρόβια μετά από μια περίοδο καύσωνα, είπαν οι ερευνητές.
«Θέλαμε να προσομοιώσουμε τι συμβαίνει το καλοκαίρι στην Αλάσκα, υπό μελλοντικές κλιματικές συνθήκες όπου αυτές οι θερμοκρασίες φτάνουν σε βαθύτερες περιοχές του πέρμαφροστ», είπε ο Caro.
Η έρευνα έρχεται σε μια εποχή που ο πάγος της Αρκτικής λιώνει με πρωτοφανείς ρυθμούς. Από το 1979, η περιοχή έχει θερμανθεί τέσσερις φορές πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο πλανήτη, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος εκτιμά ότι έως το 2100 τα δύο τρίτα του επιφανειακού πάγου θα έχουν χαθεί. Το λιώσιμο του πέρμαφροστ απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου, αέρια που θερμαίνουν τον πλανήτη, επιδεινώνοντας το πρόβλημα. Ερευνητές του MIT εκτιμούν ότι το πέρμαφροστ του πλανήτη περιέχει έως και 1.500 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα, σχεδόν το διπλάσιο αυτού που υπάρχει σήμερα στην ατμόσφαιρα.
Γιατί χρειαζόμαστε τα αρχαία μικρόβια
Και αυτός δεν είναι ο μόνος κίνδυνος. Οι επιστήμονες προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι το πέρμαφροστ φιλοξενεί άγνωστα βακτήρια και ιούς, με δυνητικά σοβαρές συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία. Ορισμένα από αυτά τα μικρόβια μπορεί να είναι ανθεκτικά στα σύγχρονα αντιβιοτικά ή ακόμη και εντελώς άγνωστα στο ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.
Γιατί λοιπόν να προσπαθήσουμε να τα αφαιρέσουμε και να τα αναζωογονήσουμε; Τα αρχαία βακτήρια μπορούν να προκαλέσουν λοιμώξεις, αλλά μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών για ιατρική χρήση. Ένα βακτήριο που βρέθηκε στο έδαφος της Αρκτικής θα μπορούσε ακόμη και να βοηθήσει στον καθαρισμό πετρελαιοκηλίδων.
Επιστήμονες έχουν αναβιώσει «ιούς ζόμπι» στο παρελθόν και οι περισσότεροι δεν είναι επικίνδυνοι για τον άνθρωπο, καθώς προσβάλλουν μόνο αμοιβάδες και δεν επιβιώνουν στις σημερινές περιβαλλοντικές συνθήκες. Ο Caro υποστηρίζει ότι τα μικρόβια που χρησιμοποίησαν πιθανότατα δεν μπορούσαν να μολύνουν ανθρώπους, αλλά για παν ενδεχόμενο η ομάδα τα κράτησε σε σφραγισμένους θαλάμους.
https://www.cnn.gr/perivallon/story/498871/erevnites-ksypnisan-mikrovia-pagidevmena-stous-pagous-tis-arktikis-edo-kai-40-000-xronia