~ * Η δημιουργία του κόσμου σύμφωνα με την ιαπωνική μυθολογία * ~

 

Η αλήθεια είναι ότι για το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού η Ιαπωνία φαντάζει μια χώρα μακρινή και μυστήρια. Είναι γνωστό ότι δεν γνωρίζουμε πολλά για τον συγκεκριμένο πολιτισμό και πόσο μάλλον για την ιστορία του, που είναι γεμάτη με ιδιαίτερους μύθους. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι, συνήθως, γίνεται λόγος είτε για την ελληνική μυθολογία, είτε για τη ρωμαϊκή, είτε για την αιγυπτιακή. Μυθολογίες χωρών, που βρίσκονται έξω από τα ευρωπαϊκά σύνορα, θα λέγαμε απλώς ότι είναι λιγότερο διαδεδομένες, κάτι, όμως, που δεν αντικατοπτρίζει τη σπουδαιότητά τους.

Η ιαπωνική μυθολογία εμπεριέχει στοιχεία τόσο του Σιντοϊσμού όσο και του Βουδισμού, αφού οι δύο αυτές θρησκείες είναι οι επικρατέστερες στη χώρα του «Ανατέλλοντος Ηλίου». Στα γενικά χαρακτηριστικά της μυθολογίας των Ιαπώνων συγκαταλέγονται η λατρεία διαφόρων θεοτήτων και πνευμάτων των νεκρών και η αρμονική συνύπαρξη ανθρώπων, θεοτήτων και πνευμάτων. Κεντρική θέση κατέχει το υπερφυσικό στοιχείο, καθώς αμέτρητες ιστορίες σχετίζονται με φαντάσματα και μυθικά πλάσματα. Επιπλέον, ιδιαίτερη είναι η αγάπη των Ιαπώνων για τα ζώα, στα οποία, μάλιστα, αποδίδουν ορισμένες φορές νοημοσύνη. Στο παράδειγμα της ιαπωνικής μυθολογίας, ο μύθος για τη δημιουργία του κόσμου χρήζει ενδιαφέρουσας μελέτης. Πιο συγκεκριμένα, ο μύθος ξεκινάει με τους θεούς να δημιουργούν δύο αδέρφια, τον Izanagi και την Izanami. Δεδομένου ότι στις απαρχές του κόσμου επικρατούσε το χάος και η γη και ο ουρανός δεν είχαν διαχωριστεί, οι δυο τους στάθηκαν πάνω στην πλωτή γέφυρα του ουρανού, έφτιαξαν τον ωκεανό και, αμέσως μετά, δημιουργήθηκε το πρώτο νησί, το Onogoro. Εκεί, έχτισαν το ανάκτορό τους με μια κεντρική στήλη, που αποτελούσε, μάλιστα, τη ραχοκοκαλιά του κόσμου.

Αποφάσισαν να περπατήσουν πάνω στη στήλη, παίρνοντας διαφορετική κατεύθυνση ο καθένας, έως ότου, στο τέλος, αντίκρισαν ο ένας τον άλλον, έχοντας, μάλιστα, την Izanami να απευθύνει πρώτη τον λόγο στον άντρα Izanagi κι έτσι παντρευτήκαν. Από την ένωσή τους γεννήθηκε ένα παιδί χωρίς χέρια και πόδια, ως «τιμωρία» για το λάθος της Izanami να μιλήσει πρώτη. Το έβαλαν σε μια βάρκα και το άφησαν να περιπλανιέται στη θάλασσα. Το μωρό αυτό έμελλε να γίνει ο θεός προστάτης των ψαράδων.

Στη συνέχεια, η Izanami γέννησε τα 8 νησιά της Ιαπωνίας, όπως και πολλούς, πολλούς θεούς, που θα κυβερνούσαν τον κόσμο, που μόλις είχε δημιουργηθεί. Στο σύνολο επρόκειτο για 14 νησιά και 35 θεότητες. Τα πράγματα πήραν άσχημη τροπή, όταν γέννησε τον  θεό της φωτιάς, από τον οποίο κάηκε τόσο πολύ, με αποτέλεσμα να πεθάνει. Αμέσως, ο Izanagi σκότωσε τη θεότητα, από τα όργανα και το αίμα του οποίου προέκυψαν άλλες θεότητες. Ύστερα από τον χαμό της γυναίκας του, ο Izanagi θέλησε να τη δει για άλλη μια φορά και κατέβηκε στον κάτω κόσμο να την ψάξει. Ήθελε να την πάρει πίσω στον κόσμο που είχαν δημιουργήσει, χωρίς, όμως, να έχει συνειδητοποίει ότι ήταν πολύ αργά. Η Izanagi του ανταποκρίθηκε ότι είχε ήδη «δοκιμάσει» την τροφή στον κάτω κόσμο και πως ο ίδιος είχε αργήσει να φανεί.

Παρόλα αυτά, δεν εγκατέλειψαν τις προσπάθειές τους. Η Izanami προσπαθούσε να ζητήσει την άδεια να φύγει από τα πνεύματα του κάτω κόσμου, λέγοντας στον αγαπημένο της να την περιμένει. Ο Izanagi, όμως, βαρέθηκε να την περιμένει. Αποφάσισε, λοιπόν, να την κατασκοπεύσει. Δεν περίμενε, ωστόσο, ότι θα ερχόταν αντιμέτωπος με ένα οδυνηρό θέαμα. Βρήκε τη γυναίκα του σε κατάσταση αποσύνθεσης, να σαπίζει και να γεμίζει σκουλήκια.

Έντρομος και φοβισμένος έτρεξε μακριά της, κάτι που αναστάτωσε και εξόργισε την Izanami. Το αποτέλεσμα ήταν να διατάξει τα πνεύματα του σκότους να τον κυνηγήσουν, για να τιμωρηθεί για τη συμπεριφορά του αυτή, με τον ίδιο να ξεφεύγει και να κλείνει πίσω του με μια βαριά πέτρα την είσοδο για τον κάτω κόσμο. Η Izanami που εξακολουθούσε να είναι θυμωμένη καταράστηκε τον άντρα της και τον κόσμο των ζωντανών, απειλώντας ότι κάθε μέρα θα σκοτώνονταν 1.000 άνθρωποι. Προς απάντησή της, ο Izanagi είπε ότι κάθε μέρα θα ευλογούνται 1.500 γεννήσεις.

Αφού, επιτέλους, οι δύο κόσμοι είχαν διαχωριστεί –η Izanami κυβερνούσε τον κόσμο των νεκρών και ο Izanagi τον κόσμο των ζωντανών– ο τελευταίος έφτασε σε ένα δάσος, προκειμένου να καθαριστεί από την αθλιότητα του κάτω κόσμου σε ένα ρυάκι. Κατά τη διαδικασία αυτή, πολλές θεότητες –προσδιοριζόμενες ως “kami”– γεννήθηκαν τόσο από τα κομμάτια του ρούχου που φορούσε όσο και από το σώμα του. Έτσι, γεννηθήκαν τα παιδιά του, από τα οποία τα 3 τελευταία ήταν πιο ευλογημένα από τα υπόλοιπα. Το Amaterasu-ο-mikami, το Tsukiyomi-no-mikoto και το Susano-wo ανέλαβαν την εξουσία του παραδείσου, της νύχτας και του ωκεανού αντίστοιχα. Όλα τα παιδιά υπάκουσαν τον πατέρα τους, Izanagi, εκτός από το Susano-wo, το οποίο εξαιτίας της λύπης του για τον χαμό της μητέρας του, ο πατέρας του τού ανέθεσε την εξουσία του κάτω κόσμου. Ύστερα, ο Izanagi αποσύρθηκε σε ένα παλάτι που είχε στο Izumo.

Ολοκληρώνοντας την αφήγηση του ιαπωνικού μύθου, γίνεται κατανοητή στον αναγνώστη η έντονη παρουσία του υπερφυσικού στοιχείου, χαρακτηριστικό της ιαπωνικής μυθολογίας γενικότερα. Ο μύθος διαφέρει από τους περισσότερους ελληνικούς, ρωμαϊκούς, αιγυπτιακούς και εβραϊκούς μύθους και επικεντρώνεται στην ένωση δύο ατόμων, που είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του κόσμου. Σαφώς και η γέννηση πολλαπλών θεοτήτων αποτελεί ιδιαίτερο και εκκεντρικό στοιχείο. Από την άλλη, η αναφορά στον κάτω κόσμο είναι πλέον κάτι που είναι κοινό στους περισσότερους γενεαλογικούς μύθους, όπως και ο οριστικός διαχωρισμός που έγινε μεταξύ των δύο κόσμων. Αυτό που πρέπει, όμως, να κρατήσουμε από την όλη αφήγηση είναι η ιδιαιτερότητα του ιαπωνικού πολιτισμού και το ενδιαφέρον, το δέος και ο θαυμασμός που δημιουργεί και προκαλεί στον καθένα ξεχωριστά η ανάγνωση των μύθων της χώρας του «Ανατέλλοντος Ηλίου».

https://www.offlinepost.gr/2022/04/14/i-dimoyrgia-toy-kosmoy-simfona-me-tin-iaponiki-mythologia/

~ * Τσιπ βλέπουν στο απόλυτο σκοτάδι * ~

 

Τα καινοτόμα υλικά που μιμούνται το ανθρώπινο δέρμα θα βοηθήσουν, μεταξύ άλλων, τα αυτόνομα οχήματα να αντιλαμβάνονται τους πεζούς και τα εμπόδια σε συνθήκες ομίχλης, βροχής ή ακόμη και σε μηδενικό φως.

Ερευνητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) παρουσίασαν ένα νέο είδος ηλεκτρονικών υλικών, τα οποία ανήκουν στα επονομαζόμενα ηλεκτρονικά «δέρματα» (ευλύγιστα υλικά που μιμούνται το δέρμα) και ανιχνεύουν την υπέρυθρη ακτινοβολία και τη θερμοκρασία στο απόλυτο σκοτάδι.

Χάρη στην ιδιότητά τους αυτή, τα νέα ηλεκτρονικά αναμένεται να βελτιώσουν τόσο τη λειτουργία των συστημάτων αυτόνομης οδήγησης μειώνοντας τον κίνδυνο ατυχημάτων όσο και άλλες εφαρμογές οι οποίες στηρίζονται στη νυχτερινή «όραση», όπως η παρατήρηση του Διαστήματος. Τα δεδομένα της έρευνας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature».

Ενισχύουν τη νυχτερινή όραση

Οι τεχνολογίες νυχτερινής όρασης (όπως γυαλιά, κάμερες ή τηλεσκόπια) λειτουργούν ενισχύοντας το διαθέσιμο φως, συμπεριλαμβανομένου του υπέρυθρου φωτός, το οποίο είναι αόρατο στο ανθρώπινο μάτι. Οι κοινές συσκευές χρησιμοποιούν εξειδικευμένους αισθητήρες, οι οποίοι ανιχνεύουν και ενισχύουν τα ασθενή σήματα φωτός που υπάρχουν στον χώρο και δημιουργούν μια βελτιωμένη εικόνα που επιτρέπει στους χρήστες να βλέπουν στο σκοτάδι.

Ωστόσο, μεταβολές στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος επηρεάζουν το υπέρυθρο φως, με αποτέλεσμα η εικόνα που φθάνει στον χρήστη να μην είναι απόλυτα ακριβής. Εως σήμερα ο τρόπος για να αποσβένονται οι πιθανές παρεμβολές που προκαλούνται λόγω της θερμοκρασίας είναι η χρήση ογκωδών συστημάτων ψύξης. Οπως είναι λογικό, διατάξεις μεγάλου όγκου περιορίζουν την ευρεία χρήση τους.

Στο παραπάνω πλαίσιο, και με άμεσο στόχο την εφαρμογή τεχνολογιών νυχτερινής όρασης σε κινητά συστήματα (όπως αυτόνομα επιβατικά οχήματα), ερευνητές του ΜΙΤ παρουσίασαν ένα καινοτόμο υλικό, το οποίο όχι μόνο δεν επηρεάζεται από τη θερμοκρασία αλλά τη «χρησιμοποιεί» και ως ένα επιπλέον εργαλείο ανίχνευσης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ακόμη το ότι ο λειτουργικός σχεδιασμός του νέου υλικού μιμείται το ανθρώπινο δέρμα! Συγκεκριμένα, το καινοτόμο υλικό ανήκει στην οικογένεια των επονομαζόμενων ηλεκτρονικών «δερμάτων», τα οποία αποτελούν μια μοναδική οικογένεια «έξυπνων» ηλεκτρονικών.

Οφείλουν την ονομασία τους ως «δέρματα» στα δομικά χαρακτηριστικά τους, τα οποία τους προσδίδουν ευλυγισία, λεπτότητα και ανθεκτικότητα. Ταυτόχρονα, όπως και το δέρμα, ανιχνεύουν πληθώρα φυσιολογικών και περιβαλλοντικών σημάτων, αλληλεπιδρούν με το φως, αισθάνονται τη θερμότητα και εκπέμπουν ειδικά σήματα. Πόσο εύκολο είναι όμως να κατασκευαστούν υλικά τέτοιου τύπου;

Μια νέα μέθοδος παρασκευής

Στην πράξη, η κατασκευή των ηλεκτρονικών «δερμάτων» δεν είναι καθόλου απλή, κυρίως λόγω της πολυπαραγοντικότητας των συστημάτων αυτού του τύπου. Πρόσφατα, ερευνητές του ΜΙΤ ανέπτυξαν μια καινοτόμο χημική μέθοδο (την οποία χαρακτήρισαν ως «χημική απολέπιση») για την κατασκευή ανθεκτικών και πλήρως λειτουργικών ηλεκτρονικών «δερμάτων».

Η μέθοδος χρησιμοποιεί ένα «καλούπι» μέσα στο οποίο αναπτύσσεται το νέο υλικό, καθώς και φύλλα γραφενίου, το οποία δρουν προστατευτικά (ως αντικολλητικά) και επιτρέπουν τον εύκολο διαχωρισμό του τελικού υλικού από το καλούπι του.

Μέσω της πρωτοποριακής μεθόδου τους, επιτεύχθηκε η – εξαιρετικά δύσκολη έως σήμερα – κατασκευή μιας «πυροηλεκτρικής» μεμβράνης, η οποία ανιχνεύει την υπέρυθρη ακτινοβολία αλλά και μικρές αλλαγές στη θερμότητα και αποκρίνεται παράγοντας ηλεκτρικά σήματα.

Το νέο υλικό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ελαφρύτερες, φορητές και εξαιρετικά ακριβείς συσκευές νυχτερινής όρασης, με πιθανή εφαρμογή στην αυτόνομη οδήγηση σε συνθήκες κακής ορατότητας (απόλυτο σκοτάδι, ομίχλη ή έντονη βροχή).

Επιπλέον, η ανίχνευση θερμότητας αναμένεται να χρησιμεύσει στην περιβαλλοντική και βιολογική ανίχνευση καθώς και στην απεικόνιση αστρονομικών φαινομένων, τα οποία εκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία.

Συνολικά, η καινοτόμος μέθοδος κατασκευής πληροί τις προϋποθέσεις ώστε να γενικευθεί και σε υλικά πέρα από τα πυροηλεκτρικά. Απώτερος στόχος των ερευνητών, μεταξύ πολλών άλλων, είναι να εφαρμόσουν τη μέθοδο αυτή για την κατασκευή υπέρλεπτων ημιαγώγιμων υλικών υψηλής απόδοσης (για εφαρμογές Υπολογιστικής) αλλά και φορητών αισθητήρων παντός τύπου.

Φωτονικά τσιπ για λιγότερο ηλεκτρικό ρεύμα

Τη στιγμή που σιγά-σιγά εξαντλείται η δυνατότητα της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), η επιστημονική κοινότητα αναζητεί λύσεις οι οποίες θα μειώσουν ουσιαστικά το περιβαλλοντικό της κόστος. Μεταξύ άλλων, οι έρευνες στρέφονται προς την αντικατάσταση των ενεργειακά κοστοβόρων «σκληρών μερών» (hardware) των υπολογιστών με άλλα τα οποία θα απαιτούν λιγότερο ηλεκτρικό ρεύμα.

Στο πλαίσιο αυτό, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια αξιοποίησαν τη Φωτονική (κλάδος της Φυσικής ο οποίος μελετά την ελεγχόμενη αξιοποίηση του φωτός σε εφαρμογές) για την ανάπτυξη νέων τσιπ φιλικών προς το περιβάλλον. Σε αντίθεση με τα συμβατικά, τα οποία χρησιμοποιούνται σε συστήματα ΤΝ και βασίζονται στην ηλεκτρική ενέργεια, το καινοτόμο φωτονικό τσιπ εκτελεί πολύπλοκους, μη γραμμικούς υπολογισμούς χρησιμοποιώντας δέσμες φωτός.

Στη σχετική δημοσίευσή τους στο περιοδικό «Nature Photonics» οι ερευνητές περιγράφουν πώς η ανακάλυψή τους θα επιταχύνει σημαντικά την εκπαίδευση της Τεχνητής Νοημοσύνης, θα μειώσει την κατανάλωση ενέργειας και ενδεχομένως να οδηγήσει σε μελλοντικά συστήματα υπολογιστών τα οποία θα λειτουργούν εξ ολοκλήρου με φωτισμό αντί για ηλεκτρικό ρεύμα.

Η ΑΙ δεν «αντιλαμβάνεται» την ανθρώπινη συμπεριφορά

Μελέτη του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς έδειξε πως η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) αδυνατεί να κατανοήσει αλλά και να προβλέψει μια ανθρώπινη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια μιας κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Από τη μελέτη προέκυψε ότι οι άνθρωποι ξεπερνούν σημαντικά τα τρέχοντα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης ως προς την ακριβή πρόβλεψη και ερμηνεία των ανθρώπινων προθέσεων.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως αν και η ΤΝ μπορεί με μεγάλη ακρίβεια να κατανοήσει μια στατική εικόνα, δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί πλήρως τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας δυναμικής συνθήκης του πραγματικού κόσμου. Οπως αναφέρει η επικεφαλής της έρευνας Λέιλα Ισίκ (Leyla Isik), «κάθε φορά που αναμένουμε η ΤΝ να αλληλεπιδράσει με τους ανθρώπους, θα πρέπει αυτή να είναι σε θέση να αναγνωρίζει τι ακριβώς κάνουν οι άνθρωποι».

Σε ένα σύστημα αυτόνομης οδήγησης, για παράδειγμα, θα πρέπει να μπορεί να αναγνωρίσει τις προθέσεις, τους στόχους και τις ενέργειες των οδηγών και πεζών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ΤΝ θα δράσει διαφορετικά εάν αναμένει ο πεζός να κινηθεί και αλλιώς εάν αντιληφθεί πως δύο άτομα στέκονται απλά στην άκρη και συνομιλούν χωρίς να προτίθενται να διασχίσουν τον δρόμο.

Η παραπάνω έρευνα, η οποία φέρνει στο φως κάποια «τυφλά σημεία» της ΤΝ, τονίζει πως ίσως ο δρόμος για την πλήρη ενσωμάτωσή της στην κοινωνία να είναι ακόμη μακρύς.

Αντιγράφοντας τον μηχανισμό της μνήμης

Ερευνητές από την Κίνα παρουσίασαν μια νέα προσέγγιση για την ανάπτυξη ακόμη αποδοτικότερων συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ).

Η έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο «Xi’an Jiaotong» συνέδεσε τον μηχανισμό της ανθρώπινης μνήμης με την ανάπτυξη εξυπνότερων και πιο προσαρμόσιμων μηχανών, ικανών να εξάγουν λογικά συμπεράσματα.

Βασική ερευνητική πρόκληση αποτέλεσε η ανάπτυξη ενός συστήματος για την αποφυγή της «λήθης». Με πιο απλά λόγια, αναπτύχθηκε ένας νέος σχεδιασμός (ο οποίος μιμείται τον μηχανισμό της ανθρώπινης μνήμης) ώστε η ΤΝ όχι μόνο να μαθαίνει συνεχώς νέα πράγματα αλλά και να μην «ξεχνά» όσα ήδη γνωρίζει, μια «αδυναμία» η οποία συναντάται στους λειτουργικούς σχεδιασμούς των τωρινών υπολογιστικών μοντέλων.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μίμηση των μηχανισμών της μνήμης του ανθρώπινου εγκεφάλου θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη μηχανών, οι οποίες θα μπορούν να διαχειρίζονται πολυπλοκότερες καταστάσεις και να προσαρμόζονται σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα.

https://www.tovima.gr/print/science/tsip-vlepoun-sto-apolyto-skotadi/

~ * ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ 2ο Μερος ~ Samuel Hahnemann * ~

 

Η ομοιοπαθητική, από τις λέξεις όμοιον και πάθος, είναι ένα  σύστημα εναλλακτικής ιατρικής, που επινοήθηκε το 1796 από τον Σάμουελ Χάνεμαν (Samuel Hahnemann), με βάση το αξίωμα πως «τα όμοια θεραπεύονται με τα όμοια» (similia similibus curantur), σύμφωνα με το οποίο η θεραπεία μιας ασθένειας σωματικής ή πνευματική, μπορεί να επιτευχθεί με χρήση φαρμακευτικών ουσιών που είναι ικανές να προκαλέσουν τα συμπτώματα αυτής της ασθένειας, όταν χορηγηθούν σε έναν υγιή οργανισμό.

Οι βασικές αρχές της ομοιοπαθητικής, όπως διατυπώθηκαν από τον Χάνεμαν, αναφέρονται συχνά ως «Κλασική Ομοιοπαθητική», στα πλαίσια της οποίας ο ασθενής λαμβάνει ένα μόνο φάρμακο, και δίδεται ικανός χρόνος στον οργανισμό του ασθενούς να ανταποκριθεί.

Σήμερα η ομοιοπαθητική ως διακριτό σύστημα ιατρικής αναγνωρίζεται από τον νόμο στο Βέλγιο (1999), τη Βουλγαρία (2005), τη Γερμανία (1998), την Ουγγαρία (1997), τη Λιθουανία (1997), την Πορτογαλία (2003), τη Ρουμανία (1981), τη Σλοβενία (2007) και το Ηνωμένο Βασίλειο (1950), σε ό,τι αφορά στην Ε.Ε..

Ο Κρίστιαν Φρίντριχ Σάμουελ Χάνεμαν (Christian Friedrich Samuel Hahnemann, (10 Απριλίου 1755 – 2 Ιουλίου 1843) ήταν Γερμανός ιατρός, γνωστός ως ιδρυτής της ομοιοπαθητικής.

Σπούδασε ιατρική στη Λειψία και στη Βιέννη και ξεκίνησε να ασκεί το επάγγελμα του γιατρού το 1781, σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας. Τρία χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκε στη Δρέσδη και το 1789 στη Λειψία. Τον επόμενο χρόνο ανέλαβε τη μετάφραση της πραγματείας του William Cullen για τη φαρμακολογία (Materia Medica) και ανακάλυψε πως τα συμπτώματα της χρήσης κινίνης από έναν υγιή οργανισμό είναι παρόμοια με εκείνα που θεράπευε η κινίνη σε ασθενείς. Ο Χάνεμαν είχε ήδη διατυπώσει την άποψη πως συχνά οι πρακτικές της καθιερωμένης ιατρικής της εποχής του δεν είχαν αποτελέσματα ή ακόμα οδηγούσαν σε επιδείνωση της υγείας των ασθενών και για αυτό το λόγο στράφηκε στη θεμελίωση μίας νέας θεωρίας. Για τη διερεύνηση της ανακάλυψής του, πειραματίστηκε χορηγώντας φαρμακευτικές ουσίες στον εαυτό του και καταγράφοντας τα αποτελέσματα. Οι έρευνές του οδήγησαν τελικά στη θεμελιώδη αρχή της ομοιοπαθητικής, σύμφωνα με την οποία «τα όμοια θεραπεύουν τα όμοια» (λατ. similia similibus curantur), προτείνοντας πως οι ασθένειες θεραπεύονται με τη χορήγηση φαρμάκων που όταν χορηγούνται σε υγιείς οργανισμούς προκαλούν τα ίδια συμπτώματα με αυτά των ασθενειών.

Γνωστοποίησε για πρώτη φορά την «αρχή των ομοίων» σε δημοσίευση του 1796. Τα επόμενα χρόνια, ο Χάνεμαν εξέλιξε τη θεωρία του εισάγοντας την ιδέα πως χρησιμοποιώντας τις φαρμακευτικές ουσίες σε πολύ μικρές έως απειροελάχιστες δόσεις, ήταν δυνατό να ενισχυθεί η δραστικότητά τους μέσα από μια διαδικασία «δυναμοποίησής» τους, κατά την οποία οι ουσίες σταδιακά αραιώνονταν, ενώ το διάλυμα αναταρασσόταν μετά από κάθε αραίωση. Στράφηκε στη μείωση των δόσεων και κατ' επέκταση της τοξικότητάς τους προκειμένου να αποφευχθούν ανεπιθύμητες επενέργειές τους. Αρχικά πίστευε πως σε μικρές δόσεις η δράση των ουσιών εξασθενούσε λιγότερο από το αναμενόμενο, ισχυριζόμενος πως οι ασθενείς οργανισμοί χαρακτηρίζονταν από μία ανώμαλη ευαισθησία στα φάρμακα, ώστε να χρειάζονται μικρότερες δόσεις. Η θεωρία της δυναμοποίησης προτάθηκε περίπου το 1825 και καθώς φαίνεται υπήρξε άρηκτα συνδεδεμένη με το διαδεδομένο δόγμα του βιταλισμού (ή της «ζωτικής δύναμης»), της πεποίθησης δηλαδή πως οι λειτουργίες ενός ζωντανού οργανισμού καθορίζονται από μία μη φυσική εσωτερική δύναμη.

Το σημαντικότερο σύγγραμμα του Χάνεμαν, με τίτλο Organon der rationellen Heilkunst εκδόθηκε το 1810 περιέχοντας μία εκτεταμένη παρουσίαση του νέου θεραπευτικού συστήματος που πρότεινε και το οποίο ονόμασε ομοιοπαθητική. Ήδη από την εποχή της έκδοσης του Οργάνου, ο Χάνεμαν ασπαζόταν την πεποίθηση πως οι ασθένειες οφείλονταν σε «διαταραχές της άυλης δύναμης (η ζωτική αρχή) που προσδίδει ζωή στο ανθρώπινο σώμα» και πως για την ομοιοπαθητική, η θεραπεία είναι αποτέλεσμα της αντίδρασης της ζωτικής δύναμης στο κατάλληλα επιλεγμένο φάρμακο. Ισχυρίστηκε πως η «δυναμοποίηση» μπορούσε να απελευθερώσει ένας είδος ενέργειας, που ο ίδιος θεωρούσε άυλη και πνευματική. Αναφέρεται στή «μαγική» ιαματική δύναμη των φαρμάκων πού παρασκευάστηκαν (δυναμοποιήθηκαν), σύμφωνα μέ τήν ομοιοπαθητική θεωρία»  και στην «εσωτερική πνευματοειδή δύναμη» των ομοιοπαθητικών φαρμάκων  καί στόν «εκπνευματισμό της ύλης. Για να διαπιστωθούν οι θεραπευτικές ιδιότητες των φαρμακευτικών ουσιών, ο Χάνεμαν υπέδειξε την «επαλήθευση» τους σε υγιή άτομα και κατέγραψε λεπτομερώς τα συμπτώματά τους σε έναν κατάλογο ομοιοπαθητικής φαρμακολογίας (Materia Medica).

Συνέχισε να ασκεί την ιατρική και να ερευνά πάνω στην ομοιοπαθητική μέχρι το τέλος της ζωής του. Πέθανε το 1843 στο Παρίσι.

Ο Χάνεμαν ήταν δεϊστής, δηλ. πίστευε στην ύπαρξη κάποιας υπέρτερης ανώτερης δημιουργικής δύναμης. Ήταν επίσης φλογερός υποστηρικτής (και μαθητής) του Εμάνουελ Σβέντενμποργκ (1688-1772), ο οποίος ήταν πνευματιστής δεχόμενος αποκαλύψεις και διδάσκαλος του τρόπου επικοινωνίας με τα πνεύματα [19]. Υπήρξε μέλος της Στοάς των ελευθεροτεκτόνων. Στο εξώφυλλο του Οργάνου υπάρχει το μασωνικό σύνθημα "Aude Sapere" ("Τόλμησε να γίνεις σοφός"). Ο Χάνεμαν παρεδεχόταν την ύπαρξη του «Ζωϊκού Μαγνητισμού» (Μεσμερισμού). Ο ίδιος αναφερόμενος στον «Ζωϊκό Μαγνητισμό», γράφει: «Αυτὴ η θεραπευτικὴ δύναμη, που αγνοήθηκε και συκοφαντήθηκε για έναν ολόκληρο αιώνα, συχνά κατά τρόπο ανόητο, είναι ένα θαυμαστό, ανεκτίμητο δώρο του Θεού στόν άνθρωπο... Διά μέσου αυτού... με επαφή ή ακόμα και χωρὶς αυτήν, η ζωτική δύναμη του υγιούς... προικισμένου μεσμεριστή εισρέει δυναμικὰ σε έναν άλλο άνθρωπο» . Σε επιστολή του (15-04-1827) σε κάποιο πιστό φίλο του, Stapf, αναφερόμενος στον Θεό τον χαρακτηρίζει «Ανώτατο Όν ή Ανώτατη Ύπαρξη» , ενώ γράφοντας στον ίδιο σε άλλη περίσταση (1826) εκφράζει θαυμασμό προς τον Κομφούκιο καί την θεϊκή του σοφία που είναι απαλλαγμένη από θαύματα καί προκαταλήψεις. Αναφερόμενος στον Ιησού τον αποκαλεί «αρχισυναισθηματία» ("archenthusiast"), που δεν οδηγεί την διαφώτιση στην ευθεία οδό της σοφίας.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%AC%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%B5%CE%BB_%CE%A7%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%BC%CE%B1%CE%BD#:~:text=%CE%A5%CF%80%CE%AE%CF%81%CE%BE%CE%B5%20%CE%BC%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%82%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%A3%CF%84%CE%BF%CE%AC%CF%82%20%CF%84%CF%89%CE%BD%20%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CE%BD%CF%89%CE%BD.%20%CE%A3%CF%84%CE%BF,%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%B4%CE%B5%CF%87%CF%8C%CF%84%CE%B1%CE%BD%20%CF%84%CE%B7%CE%BD%20%CF%8D%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BE%CE%B7%20%CF%84%CE%BF%CF%85%20%C2%AB%CE%96%CF%89%CF%8A%CE%BA%CE%BF%CF%8D%20%CE%9C%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D%C2%BB%20(%CE%9C%CE%B5%CF%83%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D).

~ * Ομοιοπαθητική 1ο Μερος ~Ιστορία της ιατρικής * ~

 

Μία επιβλητική μορφή στην ιστορία της ιατρικής είναι ο Ιπποκράτης ο Κώος (460-377 π.Χ.), θεωρούμενος ως ο «πατέρας της ιατρικής» Αυτός και οι μαθητές του φέρονται να συνέγραψαν περί τα 70 ιατρικά έργα, το «Corpus Hippocraticum». Είναι ίσως γνωστότερος παγκοσμίως για τον «Όρκο του Ιπποκράτη», τον οποίο δίνουν μέχρι σήμερα οι γιατροί.

Ο Ιπποκράτης και οι μαθητές του υπήρξαν οι πρώτοι που περιέγραψαν πολλές ασθένειες και καταστάσεις. Για παράδειγμα, το «ιπποκράτειον προσωπείον», ή το σύμπτωμα των «ιπποκράτειων δακτύλων» (παραμόρφωση των νυχιών), που αποτελεί διαγνωστικό χρόνιας διαπυητικής πνευμονοπάθειας, μεγαλοκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα και συγγενούς κυανωτικής καρδιοπάθειας

Ο Ιπποκράτης είναι ο πρώτος που ταξινόμησε τις ασθένειες σε οξείες, χρόνιες, ενδημικές και επιδημικές, ενώ εισήγαγε και όρους όπως υποτροπή, κρίση, παροξυσμός και ανάρρωση.

Μια άλλη μεγάλη συνεισφορά του ήταν οι περιγραφές της συμπτωματολογίας, των ευρημάτων, της χειρουργικής αντιμετώπισης και της πρόγνωσης του θωρακικού εμπυήματος, δηλαδή της συγκεντρώσεως πύου στη θωρακική κοιλότητα, που παραμένουν σημαντικές για τους σημερινούς φοιτητές της πνευμονολογίας και της σχετικής χειρουργικής. Ο Ιπποκράτης υπήρξε ο πρώτος ιατρός που αναφέρεται ότι πραγματοποίησε καρδιοθωρακική χειρουργική επέμβαση και τα ευρήματά του είναι ακόμα χρήσιμα.

Κάποιες θεωρίες του Ιπποκράτη εφαρμόζονται σήμερα από την περιβαλλοντική και ολιστική ιατρική, όπως η σημασία της λήψεως του πλήρους ιστορικού, που περιλαμβάνει την έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες και τις τροφές που έτρωγε ο ασθενής.

Ο Ιπποκράτης, Δωριεύς στην καταγωγή, γεννήθηκε στην Κω το 460 π.Χ. και ανήκε στον ενδοξότατο κλάδο των Ασκληπιαδών. Σύμφωνα με την παράδοση, εκ πατρός (ιατρού Ηρακλείδη) καταγόταν από τον θεό της ιατρικής Ασκληπιό και εκ μητρός (Φαιναρέτης) από τον ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας Ηρακλή. Ήταν προικισμένος με μεγάλη εργατικότητα και ροπή για μάθηση και σπούδασε ιατρική στο φημισμένο Ασκληπιείο της Κω. Αρχικά υπήρξε μαθητής του ίδιου του πατέρα του, κατόπιν του Ηρόδικου, του Γοργία, του ρήτορα Λεοντίνου και του Δημόκριτου του Αβδηρίτη, αν και αρκετοί ερευνητές ισχυρίζονται πως η σχέση του με τον Γοργία και τον Δημόκριτο ήταν περισσότερο πνευματική και λιγότερο σχέση μαθητείας.

Αφού εκπαιδεύτηκε στην ιατρική, ο Ιπποκράτης άρχισε να ασκεί στην Κω το επάγγελμα του ιατρού. Γνωρίζοντας όμως πόσο βυθισμένοι στην άγνοια και στην πρόληψη βρίσκονταν οι άλλοι γιατροί της εποχής του, θεώρησε χρέος του να ταξιδέψει και σ’ άλλα μέρη επειδή ήθελε να συμπληρώσει τη μόρφωσή του αλλά και να διαδώσει την πίστη του στον καθαρό αέρα, στο νερό και στον ήλιο. Έτσι, πραγματοποίησε επιστημονικά ταξίδια σε πολλές περιοχές, επισκεπτόμενος τη Δήλο, τη Θάσο, τη Σκυθία, τη Θράκη και τη Σμύρνη. Η φήμη του απλώθηκε γοργά σε όλη την Ελλάδα και πέρα από τα όριά της, στην κραταιά Περσία. Λέγεται ότι ο Αρταξέρξης Β΄ τον κάλεσε στην αυλή του στέλνοντας πρέσβεις με πολύτιμα δώρα, αλλά εκείνος αρνήθηκε να φύγει από την πατρίδα του. Αν και αρχαίες πηγές αποδέχονται το γεγονός ως πραγματικό, ορισμένοι σύγχρονοι μελετητές το αμφισβητούν

Επίσης, λέγεται πως θεράπευσε τον βασιλιά των Μακεδόνων Περδίκκα και λύτρωσε τα Άβδηρα από λοιμό. Ορισμένοι ισχυρίζονται πως εκεί εξέτασε τον Δημόκριτο, ο οποίος θεωρούνταν από κάποιους ότι ήταν τρελός επειδή γέλαγε με όλα. Ο Ιπποκράτης διέγνωσε ότι απλά βρισκόταν σε χαρούμενη διάθεση και από τότε ο Δημόκριτος αποκαλούνταν «ο γελαστός φιλόσοφος»

Επιπλέον, λέγεται, ότι ο Ιπποκράτης βοήθησε τους Αργείους και τους Αθηναίους, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα κατά της εξάπλωσης λοιμωδών νοσημάτων. Οι τελευταίοι, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη βοήθεια του στον ιδιαίτερα θανατηφόρο λοιμό των Αθηνών, τον μύησαν στα Ελευσίνια μυστήρια και τον ανακήρυξαν πολίτη των Αθηνών. Επίσης, του παραχώρησαν δωρεάν σίτιση στο Πρυτανείο γι' αυτόν και τους απογόνους του, αν και οι σύγχρονοι ερευνητές αμφισβητούν την ανάμειξή του σε γεγονότα της αττικής γης

Το μνημείο του Ιπποκράτη στη Λάρισα

Τελευταίος του σταθμός ήταν η γη των προγόνων του, η Θεσσαλία, όπου παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του. Πέθανε στη Λάρισα το 377 π.Χ., σε ηλικία 83 ετών, και τάφηκε κάπου μεταξύ Γυρτώνος, Τυρνάβου και Λάρισας. Σύμφωνα με τον Άνθιμο Γαζή, το μνήμα του διατηρήθηκε μέχρι και το δεύτερο μ.Χ. αιώνα. Ο Σωρανός ο Εφέσιος, στο έργο του Βίοι Ιατρών, σχετικά με τον τάφο του Ιπποκράτη αναφέρει: «τέθαπται δέ μεταξύ Γύρτωνος καί Λαρίσης καί δεικνυται άχρι δεϋρο τό μνήμα». Επίσης αναφέρει ότι για πολλά χρόνια στο μνήμα του Ιπποκράτη υπήρχε σμήνος μελισσών, των οποίων το μέλι είχε την ιδιότητα να θεραπεύει τις άφθες των παιδιών.

Στη Λάρισα και στην ομώνυμη συνοικία, υπάρχει κενοτάφιο και ο μαρμάρινος ανδριάντας του που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Γεώργιος Καλακαλλάς. Την ανέγερση του μνημείου εμπνεύστηκε ο αρχίατρος Δημήτριος Παλιούρας. Η διαδικασία ανέγερσης του μνημείου ξεκίνησε το 1966 και τα εγκαίνια έγιναν το 1978. Στον χώρο του κενοταφίου, το 1986 ιδρύθηκε Ιατρικό Μουσείο από τον Δημήτριο Παλιούρα. Στον χώρο του μουσείου εκτίθενται χάλκινες προτομές της Υγείας, του Ασκληπιού, του Απόλλωνα, του Φλέμινγκ, του Γ. Παπανικολάου και του ιδρυτή. Επίσης υπάρχει αρχείο με έγγραφα που αναφέρονται στην προσπάθεια του Δημητρίου Παλιούρα να δίνουν οι απόφοιτοι των Ιατρικών Σχολών της Ελλάδας τον όρκο του Ιπποκράτη.

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, ο Ιπποκράτης θεράπευε και δίδασκε, έγραφε τις παρατηρήσεις του, τις θεωρίες του, τις ανακαλύψεις και τα ιδανικά του. Μετά τον θάνατό του, το έργο του συγκεντρώθηκε και αποτέλεσε αυτό που είναι γνωστό ως «Ιπποκρατική Συλλογή».

Τα έργα που αποτελούν την Ιπποκρατική Συλλογή είναι 59 στον αριθμό και γράφτηκαν στην ιωνική διάλεκτο. Η Ιπποκρατική Συλλογή περιέχει εγχειρίδια, διαλέξεις, έρευνες, σημειώσεις και φιλοσοφικά δοκίμια για διάφορα θέματα στον τομέα της ιατρικής, χωρίς συγκεκριμένη σειρά. Τα έργα αυτά γράφτηκαν για διαφορετικά ακροατήρια, για ειδικούς και μη ειδικούς, και μερικές φορές παρουσιάζονται σημαντικές αντιφάσεις μεταξύ των έργων[19]. Μερικά δε από τα άρθρα έχουν γραφτεί από άλλους γιατρούς που γνώριζαν πως καθετί που είχε την υπογραφή του Ιπποκράτη θα τύχαινε ευρείας αποδοχής.

Η τεχνοτροπία και η αξία των Ιπποκρατικών συγγραφών διαφέρει από έργο σε έργο και το περιεχόμενό τους εκφράζει κυρίως τις αντιλήψεις των δασκάλων και μαθητών της Σχολής της Κνίδου και της Κω. Γενικά, ο Ιπποκράτης θεωρεί ότι τα πάντα προέρχονται από τα 4 στοιχεία, σε καθένα από τα οποία ανταποκρίνεται η ιδιότητα του ψυχρού, του ξηρού, του θερμού, του υγρού. Στα στερεά συστατικά του σώματος υπερισχύει το γαιώδες και στα υγρά το υδατώδες. Συνεκτική ουσία των πάντων είναι το πνεύμα, έμφυτο και θερμό στον άνθρωπο, που εδρεύει στην καρδιά.

Η Ιπποκρατική μεθοδολογία έχει τρεις θεμελιώδεις αρχές: την κλινική παρατήρηση, την εμπειρία και τον ορθολογισμό. Και στηρίζεται στη νοσολογική τριαδική αρχή: άρρωστος, αρρώστια και ιατρός. Στο σώμα ενυπάρχει μία ιδιαίτερη ζωική δύναμη, η φύσις. Από αυτή τη δύναμη εξαρτάται η συντήρηση, η ανάπτυξη, αλλά και η θεραπεία του σώματος και η επαναφορά του από την παθολογική κατάσταση στη φυσιολογική. Για τον σκοπό αυτό, ο Ιπποκράτης πίστευε ότι η ανάπαυση είναι κεφαλαιώδους σημασίας.

Σύμφωνα μ' αυτό το δόγμα, το σώμα περιέχει τέσσερις χυμούς: το αίμα, το φλέγμα, την κίτρινη και τη μαύρη χολή. Η ισορροπία της αναλογίας των χυμών συντηρεί την υγεία («ευκρασία»), ενώ η διαταραχή της («δυσκρασία») προκαλεί τις αρρώστιες. Η σωστή αναλογία των χυμών χαρακτηρίζεται με τον όρο «κράσις».

Τα Ιπποκρατικά κείμενα αναφέρονται διεξοδικά στην κλινική σημειολογία, τη διαγνωστική, την πρόληψη και την πρόγνωση. Τα κλινικά σημεία, τα συμπτώματα και μερικά από τα σύνδρομα, που περιγράφονται μέσα σ’ αυτά, αποτέλεσαν τη βάση για την κλινική εξέταση των αρρώστων.

Μία σημαντική έννοια στον τομέα της ιπποκρατικής ιατρικής είναι η «κρίσις», δηλαδή η στιγμή στην εξέλιξη της νόσου κατά την οποία είτε θα επικρατήσει η ασθένεια και ο ασθενής θα υποκύψει στον θάνατο, ή θα συμβεί το αντίθετο και ο ασθενής θα ανακάμψει. Μετά από μία κρίση, μπορεί να ακολουθήσει μία υποτροπή και στη συνέχεια μία άλλη αποφασιστική κρίση. Σύμφωνα μ' αυτό το δόγμα, οι κρίσεις τείνουν να συμβαίνουν στις «κρίσιμες μέρες», οι οποίες υποτίθεται ότι είναι ένας συγκεκριμένος χρόνος μετά την έναρξη της θεραπείας. Αν μία κρίση σημειωθεί σε μέρα πέραν των κρίσιμων ημερών, τότε θα πρέπει να αναμένεται μία υποτροπή. Ο Γαληνός πίστευε ότι η ιδέα αυτή άρχισε με τον Ιπποκράτη, αν και είναι πιθανό να είναι προγενέστερη.

Ασθενής με πληκτροδακτυλία, την οποία περιέγραψε πρώτος ο Ιπποκράτης

Οι Ιπποκρατικοί φρονούν ότι η κλινική εξέταση πρέπει να είναι εξονυχιστική και να επαναλαμβάνεται συχνά, γιατί οι αρρώστιες δεν είναι στατικές, αλλά εξελισσόμενες κατά φάσεις, η τελευταία από τις οποίες προκαθορίζει και την έκβασή τους («λύσις» ή «κρίσις» της νόσου). Η διάγνωση γινόταν μετά από εξαντλητική εξέταση του αρρώστου, με κριτήρια που θυμίζουν κλινικές εξετάσεις των καιρών μας. Μερικά από τα ιπποκρατικά κλινικά σημεία, όπως το «ιπποκράτειον προσωπείον» (η όψη, δηλαδή, του ετοιμοθάνατου), οι «ιπποκρατικοί δάκτυλοι» (η πληκτροδακτυλία που διαπιστώνεται συχνά σε καρδιοπνευμονικά σύνδρομα και σε συγγενείς καρδιοπάθειες), και η ιπποκράτειος σείσις (που συνοδεύει κατά κανόνα το θωρακικό εμπύημα) είναι κλασικά ακόμη και στη σύγχρονη ιατρική βιβλιογραφία. Ωστόσο, επειδή οι κλινικές διαγνωστικές δυνατότητες ήταν περιορισμένες, το ενδιαφέρον της ιπποκρατικής ιατρικής επικεντρώθηκε κυρίως στην πρόληψη και την πρόγνωση, που βασιζόταν σε διάφορα κλινικά σημεία, όπως η ανισοκορία, οι ψυχροί ιδρώτες και το καθολικό οίδημα.

Στην εποχή του Ιπποκράτη, η φαρμακευτική θεραπεία δεν ήταν αρκετά ανεπτυγμένη και συχνά το καλύτερο πράγμα που μπορούσαν να κάνουν οι γιατροί ήταν να αξιολογήσουν μία ασθένεια και να προβλέψουν την πιθανή εξέλιξη της με βάση τα στοιχεία που είχαν καταγραφεί στο παρελθόν. Γι' αυτό και η Ιπποκρατική ιατρική δεν επιχειρεί συστηματική ταξινόμηση των νόσων –αφού, άλλωστε, έδινε μεγαλύτερη προσοχή στον άρρωστο, παρά στην αρρώστια- αλλά τις ταξινομεί με βάση τη συμπτωματολογία. Έτσι ο Ιπποκράτης διέκρινε τις νόσους σε οξείες και χρόνιες (ανάλογα με την κλινική διαδρομή) και σε επιδημικές, ενδημικές και σποραδικές (ανάλογα με την κατανομή). Επίσης χρησιμοποίησε όρους όπως «έξαρση», «υποτροπή», «ανάλυση», «κρίση», «παροξυσμός», «κορύφωση» και «ανάρρωση». Ανάμεσα από τις αξιόλογες κλινικές περιγραφές ξεχωρίζουν οι αναφερόμενες στην επιληψία, στον τέτανο και σε ορισμένα πνευμονικά νοσήματα.

Η θεραπευτική, σύμφωνα με τις Ιπποκρατικές αντιλήψεις, αποβλέπει στην ενίσχυση της ιαματικής δύναμης της φύσης («νούσων φύσιες ιητροί»). Ειδικότερα, οι φαρμακευτικές αντιλήψεις συνοψίζονται μέσα στην επιγραμματική φράση «ασκείν περί τα νουσήματα δύο, ωφελέειν ή μη βλάπτειν». Ο Ιπποκράτης, δηλαδή, υποστήριζε ότι τα φάρμακα πρέπει να ωφελούν ή τουλάχιστον να μη βλάπτουν. Επιπλέον ήταν απρόθυμος να χορηγήσει φάρμακα και να συμμετάσχει σε εξειδικευμένη θεραπεία που θα μπορούσε να αποδειχθεί εσφαλμένη. Αντιθέτως, προτιμούσε μία γενικευμένη θεραπεία. Η εναντίωσή του στην πολυφαρμακία πιστοποιείται και από τη φράση του «πολλές φορές το καλύτερο φάρμακο είναι το κανένα φάρμακο». Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, χρησιμοποιούσε ισχυρά φάρμακα.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο Ιπποκράτης ήταν γνωστός ως «Μέγας Ιπποκράτης». Το γεγονός ότι η Ιπποκρατική ιατρική άνθησε κατά την περίοδο του χρυσού αιώνα του Περικλή δεν αποτελεί τυχαίο ή συμπτωματικό γεγονός. Προάγγελοι του Ιπποκράτη, εκτός από τον Ασκληπιό και την ιερατική ιατρική των Ασκληπιείων, ήταν η λαϊκή-παραδοσιακή ιατρική και η Ιωνική φιλοσοφία.

Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν δύο ιατρικές σχολές ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης των νόσων. Η Ιατρική Σχολή της Κνίδου επικεντρώθηκε στη διάγνωση. Όμως η ιατρική κατά την εποχή του Ιπποκράτη δεν ήξερε σχεδόν τίποτα για την ανθρώπινη ανατομία και φυσιολογία, λόγω του ελληνικού ταμπού που απαγόρευε τον τεμαχισμό των ανθρώπων. Κατά συνέπεια, η σχολή της Κνίδου απέτυχε στη διάγνωση ασθενειών από μία σειρά συμπτωμάτων. Αντιθέτως, η Ιπποκρατική σχολή ή Σχολή της Κω είχε ως επίκεντρό της τη φροντίδα του ασθενούς και την πρόγνωση. Έτσι ήταν πιο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση ασθενειών και άνοιξε τον δρόμο για τη μεγάλη ανάπτυξη στην κλινική πρακτική. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που έπασχαν από αιμορροΐδες υποβλήθηκαν σε θεραπεία από τους ιπποκρατικούς γιατρούς με προχωρημένους για την εποχή τρόπους.

Ο Ιπποκράτης πιστώθηκε από τους μαθητές του Πυθαγόρα για τη σύνδεση της φιλοσοφίας με την ιατρική. Επιπλέον, ήταν ο πρώτος που θεμελίωσε την επιστημονική ιατρική, όπως βεβαιώνει και ο Γαληνός («πρώτος εξήνεγκε την τελείαν παρ' Έλλησι ιατρικήν», xiv 676). Τα έργα του είναι προϊόντα έξοχης παρατήρησης, εμπειρίας και σπάνιου ορθολογισμού.

Γαληνός και Ιπποκράτης, ιταλική τοιχογραφία

Κατά τον Ιπποκράτη και τους αποκαλούμενους Ιπποκρατικούς, ο γιατρός οφείλει να απορρίπτει κάθε είδους δεισιδαιμονία, να είναι καθαρός στο σώμα και αχώριστος της ηθικής. Η ζωή του πρέπει να είναι σεμνή και γεμάτη σιγή και ο ίδιος να είναι φιλόσοφος. Δίκαια, λοιπόν, ο Αντράλ είδε στους Ιπποκρατικούς, ανθρώπους στερημένους από τη σύγχρονη τεχνολογία της παρατήρησης να δρουν με την πνευματική τους δύναμη και μόνον και να οδηγούνται στις ίδιες αλήθειες ή ιδέες, στις οποίες οδηγούνται σήμερα οι επιστήμονες με την αργή και επίπονη εργασία της ανάλυσης και της παρατήρησης. Για τον Γαληνό ο Ιπποκράτης είναι «Θείος», μέγιστος των γιατρών και πρώτος των φιλοσόφων. Δεν περιορίστηκε στον απλό εμπειρισμό, αλλά τον ένωσε με τη διάνοια, προκειμένου να γνωρίσει τη φύση. Ο Γαληνός περιγράφει τον Ιπποκράτη όπως θα περιέγραφε μάλλον τον εαυτό του, κι έτσι έδωσε έμφαση μόνο στα κείμενα που τον ενθουσίαζαν. Όμως, παραμένει ταυτόχρονα και ο συνδετικός κρίκος για τη διάδοση της διδασκαλίας του Ιπποκράτη, καθώς μετέφερε το ενδιαφέρον του σε μεταγενέστερους γιατρούς. Έτσι, με την αντιγραφή των κειμένων του οι ιδέες του Ιπποκράτη επιβίωσαν κατά τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τις κληρονόμησαν οι γιατροί της Αναγέννησης ενώ κατά τον Μεσαίωνα τις μεθόδους του Ιπποκράτη υιοθέτησαν και οι Άραβες. Η Ιπποκρατική Συλλογή έγινε το θεμέλιο γύρω από το οποίο καταγράφηκε η εμπειρία της ιατρικής, προκειμένου να χτιστεί το σύγχρονο οικοδόμημα της ιατρικής.

Το πρωτοποριακό έργο του Ιπποκράτη επηρέασε θετικά, όχι μόνο τη γενική ιατρική, αλλά όλες τις παθολογικές και όλες τις χειρουργικές ειδικότητες. Επιπλέον, αξίζει να επισημανθεί η προβλεπτική του ικανότητα. Ο Ιπποκράτης επέκτεινε τις κλινικές παρατηρήσεις στο οικογενειακό ιστορικό και στο περιβάλλον. Αυτό το γεγονός αποτυπώνεται, με συγκεκριμένα παραδείγματα, μέσα σε δύο πραγματείες του. Το ένα είναι ότι οι έννοιες του περιβάλλοντος («Περί αέρων, υδάτων, τόπων») και της κληρονομικότητας («Περί ιερής νόσου») είναι σχεδόν ισοδύναμες μέσα στα Ιπποκρατικά κείμενα, γεγονός που παραδέχονται οι σύγχρονες ιατροβιολογικές έρευνες. Το άλλο είναι ότι οι ανθυγιεινές συνθήκες ζωής, η ακατάλληλη διατροφή, οι διαιτητικές παρεκτροπές και η καταστροφή του περιβάλλοντος, που κατά κόρον επισημάνθηκαν πρώτα από τον Ιπποκράτη («ηγεμονικότατον απάντων η Φύσις»), αποτελούν μερικά από τα απειλητικότερα υγειονομικά προβλήματα της σημερινής εποχής.

 

Ο αρχικός όρκος

 

Ὄμνυμι Ἀπόλλωνα ἰητρὸν, καὶ Ἀσκληπιὸν, καὶ Ὑγείαν, καὶ Πανάκειαν, καὶ θεοὺς πάντας τε καὶ πάσας, ἵστορας ποιεύμενος, ἐπιτελέα ποιήσειν κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμὴν ὅρκον τόνδε καὶ ξυγγραφὴν τήνδε.

Ἡγήσασθαι μὲν τὸν διδάξαντά με τὴν τέχνην ταύτην ἴσα γενέτῃσιν ἐμοῖσι, καὶ βίου κοινώσασθαι, καὶ χρεῶν χρηίζοντι μετάδοσιν ποιήσασθαι, καὶ γένος τὸ ἐξ ωὐτέου ἀδελφοῖς ἴσον ἐπικρινέειν ἄῤῥεσι, καὶ διδάξειν τὴν τέχνην ταύτην, ἢν χρηίζωσι μανθάνειν, ἄνευ μισθοῦ καὶ ξυγγραφῆς, παραγγελίης τε καὶ ἀκροήσιος καὶ τῆς λοιπῆς ἁπάσης μαθήσιος μετάδοσιν ποιήσασθαι υἱοῖσί τε ἐμοῖσι, καὶ τοῖσι τοῦ ἐμὲ διδάξαντος, καὶ μαθηταῖσι συγγεγραμμένοισί τε καὶ ὡρκισμένοις νόμῳ ἰητρικῷ, ἄλλῳ δὲ οὐδενί.

Διαιτήμασί τε χρήσομαι ἐπ' ὠφελείῃ καμνόντων κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμὴν, ἐπὶ δηλήσει δὲ καὶ ἀδικίῃ εἴρξειν.

Οὐ δώσω δὲ οὐδὲ φάρμακον οὐδενὶ αἰτηθεὶς θανάσιμον, οὐδὲ ὑφηγήσομαι ξυμβουλίην τοιήνδε. Ὁμοίως δὲ οὐδὲ γυναικὶ πεσσὸν φθόριον δώσω. Ἁγνῶς δὲ καὶ ὁσίως διατηρήσω βίον τὸν ἐμὸν καὶ τέχνην τὴν ἐμήν.

Οὐ τεμέω δὲ οὐδὲ μὴν λιθιῶντας, ἐκχωρήσω δὲ ἐργάτῃσιν ἀνδράσι πρήξιος τῆσδε.

Ἐς οἰκίας δὲ ὁκόσας ἂν ἐσίω, ἐσελεύσομαι ἐπ' ὠφελείῃ καμνόντων, ἐκτὸς ἐὼν πάσης ἀδικίης ἑκουσίης καὶ φθορίης, τῆς τε ἄλλης καὶ ἀφροδισίων ἔργων ἐπί τε γυναικείων σωμάτων καὶ ἀνδρῴων, ἐλευθέρων τε καὶ δούλων.

Ἃ δ' ἂν ἐν θεραπείῃ ἢ ἴδω, ἢ ἀκούσω, ἢ καὶ ἄνευ θεραπηίης κατὰ βίον ἀνθρώπων, ἃ μὴ χρή ποτε ἐκλαλέεσθαι ἔξω, σιγήσομαι, ἄῤῥητα ἡγεύμενος εἶναι τὰ τοιαῦτα.

Ὅρκον μὲν οὖν μοι τόνδε ἐπιτελέα ποιέοντι, καὶ μὴ ξυγχέοντι, εἴη ἐπαύρασθαι καὶ βίου καὶ τέχνης δοξαζομένῳ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐς τὸν αἰεὶ χρόνον. παραβαίνοντι δὲ καὶ ἐπιορκοῦντι, τἀναντία τουτέων.

 

Απόδοση στα νέα ελληνικά

 

Ορκίζομαι στο θεό Απόλλωνα τον ιατρό και στο θεό Ασκληπιό και στην Υγεία και στην Πανάκεια και επικαλούμενος τη μαρτυρία όλων των θεών ότι θα εκτελέσω κατά τη δύναμη και την κρίση μου τον όρκο αυτόν και τη συμφωνία αυτή.

Να θεωρώ τον διδάσκαλό μου της ιατρικής τέχνης ίσο με τους γονείς μου και την κοινωνό του βίου μου. Και όταν χρειάζεται χρήματα να μοιράζομαι μαζί του τα δικά μου. Να θεωρώ την οικογένειά του αδέλφια μου και να τους διδάσκω αυτήν την τέχνη αν θέλουν να την μάθουν χωρίς δίδακτρα ή άλλη συμφωνία.

Να μεταδίδω τους κανόνες ηθικής, την προφορική διδασκαλία και όλες τις άλλες ιατρικές γνώσεις στους γιους μου, στους γιους του δασκάλου μου και στους εγγεγραμμένους μαθητές που πήραν τον ιατρικό όρκο, αλλά σε κανέναν άλλο.

Θα χρησιμοποιώ τη θεραπεία για να βοηθήσω τους ασθενείς κατά τη δύναμη και την κρίση μου, αλλά ποτέ για να βλάψω ή να αδικήσω. Ούτε θα δίνω θανατηφόρο φάρμακο σε κάποιον που θα μου το ζητήσει, ούτε θα του κάνω μια τέτοια υπόδειξη.

Παρομοίως, δεν θα εμπιστευτώ σε έγκυο μέσο που προκαλεί έκτρωση. Θα διατηρώ αγνή και άσπιλη και τη ζωή και την τέχνη μου. Δεν θα χρησιμοποιώ νυστέρι ούτε σε αυτούς που πάσχουν από λιθίαση, αλλά θα παραχωρώ την εργασία αυτή στους ειδικούς της τέχνης.

Σε όσα σπίτια πηγαίνω, θα μπαίνω για να βοηθήσω τους ασθενείς και θα απέχω από οποιαδήποτε εσκεμμένη βλάβη και φθορά, και ιδίως από γενετήσιες πράξεις με άνδρες και γυναίκες, ελεύθερους και δούλους. Και όσα τυχόν βλέπω ή ακούω κατά τη διάρκεια της θεραπείας ή και πέρα από τις επαγγελματικές μου ασχολίες στην καθημερινή μου ζωή, αυτά που δεν πρέπει να μαθευτούν παραέξω δεν θα τα κοινοποιώ, θεωρώντας τα θέματα αυτά μυστικά.

Αν τηρώ τον όρκο αυτό και δεν τον παραβώ, ας χαίρω πάντοτε υπολήψεως ανάμεσα στους ανθρώπους για τη ζωή και για την τέχνη μου. Αν όμως τον παραβώ και επιορκήσω, ας πάθω τα αντίθετα.

https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%8C%CF%81%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CF%80%CF%80%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%B7