~ * Γκιόνης * ~

 

Η επιστημονική ονομασία του γκιόνη είναι Otus scops (Ώτος ο σκωψ). Η λέξη "ώτος" (από το ους = αφτί), σημαίνει τον "αφτιά" και αναφέρεται στα χαρακτηριστικά αντία του γκιόνη, που μοιάζουν με αφτιά. Ο όρος "σκωψ" ετυμολογείται από το "σκώπτω" και αναφέρεται στο επίμονο και διαπεραστικό βλέμμα του. Η λέξη γκιόνης είναι ηχομιμιτική και προσομοιάζει το άκουσμα της φωνής του πουλιού. Άλλες κοινές ονομασίες είναι νυχτοπούλι και κλώσσος. 

Ο γκιόνης, με μήκος 19 περίπου εκατοστά, είναι η μικρότερη ευρωπαϊκή γλαύκα με εξαίρεση την σπουργιτόγλαυκα (Glaucidium passerinum). Είναι λίγο μικρότερος από την Μικρή κουκουβάγια (Athene noctua), με λεπτότερο σχήμα, μακρύτερη ουρά και πόδια χωρίς φτερά. Το φτέρωμά του είναι ανοιχτόχρωμο, καστανοκόκκινο προς γκρίζο, διάστικτο με τεφροκάστανες μικρές κηλίδες και σκωληκοειδείς γραμώσεις, καθώς και υπόλευκες κηλίδες και μπαλώματα. Το χρώμα της ίριδάς του είναι κίτρινο. 

Η φωνή του γκιόνη είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό άκουσμα των καλοκαιρινών νυκτών. Το τραγούδι του είναι ένα επαναλαμβανόμενο σφύριγμα "τιου - τιου", ή "πιου - πιου", το οποίο είναι απαραγνώριστο. Μοιάζει μονάχα με τους ήχους των φρύνων του γένους Αλύτης (Alytes), το οποίο όμως δεν εκπροσωπείται στην Ελλάδα με κάποιο είδος. 

Υπάρχει μια πολύ γνωστή λαϊκή παράδοση που προσπαθεί να εξηγήσει το λάλημα του γκιόνη. Ήταν, κατά την παράδοση, δύο αδερφοί ο Γκιώνης (ή Αντώνης) και ο Δήμος. Ο Δήμος λοιπόν σκότωσε τον Γκιώνη και όταν το μετάνιωσε μεταμορφώθηκε από τη λύπη του (ή τον μεταμόρφωσε μετά από δική του παράκληση ο Θεός) σε πουλί, που κλαίει τον αδικοχαμένο αδερφό του: "Γκιων! Γκιων!". 

Ο γκιόνης είναι αποκλειστικά νυκτόβιος και θερμόφιλος. Φωλιάζει σε τρύπες και κοιλότητες δένδρων ή εγκαταλειμμένες φωλιές άλλων πουλιών. Ζει και αναπαράγεται σε ανοιχτά δάση, οικισμούς, πάρκα, κοντά σε κατοικημένες περιοχές, φυτείες, κήπους κ.τ.λ.

Τρέφεται κυρίως με έντομα, αλλά πολλές φορές θηρεύει και μικρά ερπετά και μικροθηλαστικά και είναι ιδιαίτερα ωφέλιμος στηγεωργία.

Ο γκιόνης είναι αποδημητικός. Απαντά σε όλο τον Παλαιό Κόσμο, την Ασία, την Αφρική και τη Νότια Ευρώπη, (Ιβηρική Χερσόνησο, Γαλλία, Ιταλία, Βαλκάνια), ενώ διαχειμάζει στις υποσαχάριες περιοχές της Κεντρικής Αφρικής. Στην Ελλάδα είναι συνηθισμένος επισκέπτης την άνοιξη και το καλοκαίρι. Στην Κ. και Ν. Ελλάδα, όπως και στην Κύπρο είναι μόνιμος κάτοικος, ενώ οι μόνες μεσογειακές περιοχές από τις οποίες λείπει είναι η Αίγυπτος και η Λιβύη.

http://el.wikipedia.org